مبانی نظری و پیشینه تحقیق تحول در روانشناسی
دانشجویان و کاربران گرامی محتوای این فایل مبانی نظری و پیشینه تحقیق تحول در روانشناسی می باشد که در قالب WORD – قابل ویرایش و در 97 صفحه تهیه و تنظیم شده است برای خرید و دانلود فایل به روی گزینه افزودن به سبد خرید کلیک نمایید.
بخشی از متن:
مفهوم و ماهیت تحول
تحول از جمله واژههایی است که بعضاً مترادف کلمۀ رشد به کار میرود در حالی که مفهوم تحول تغییرات کمی و کیفی را در بر میگیرد و به هر نوع تغییری در طول زمان اطلاق میگردد. مفهوم رشد تغییرات کمی را شامل میشود از این رو تحول اعم از رشد است (مصباح و همکاران، 1374).
اگرچه از تحول تعاریف بسیاری شده است اما یکی از عامترین تعاریف بدین شرح میباشد: تحول عبارت است از همۀ تغییرات و تحولاتی که از زمان تشکیل سلول تخم تا هنگام مرگ روی میدهد. تحول؛ حرکتی مستمر، دائمی و پیوسته بوده گاهی آهسته و زمانی همراه با جوش و خروش است. کیفیت تحول ممکن است ملموس نباشد ولی نباید تصور کرد که جریان تحول متوقف شده است (احدی و بی جمالی، 1388). ماسن[1]، تحول را تغییرات منظم و نسبتاً مداوم در ساختهای جسمی و عصب شناختی، فرایند تفکر و رفتار در طول زمان مینامد (ماسن، ترجمۀ یاسایی، 1388). شرفی (1371) نیز تغییرات کمی و کیفی که در طول زمان در طبیعت و ساخت و رفتار انسان اتفاق میافتد تحول مینامد. بنا به نظر او این تغییرات و دگرگونیها در هر دورهای از زندگی، تواناییها، نیازها و دشواریهایی را به وجود میآورد. سندستروم[2] (1973) نیز از واژۀ تحول برای تشریح فرایند تأثیرات بی شمار داخلی و خارجی بر انسان از اولین لحظات زندگی تا بزرگسالی و مرگ استفاده میکند (به نقل از مصباح و همکاران، 1374). همچنین وولفلک[3] (2005) نیز تغییرات منظم و سازگارنهای که به طور مستمر در طول زندگی ارگانیسم، از لحظۀ نطفه تا لحظۀ مرگ به وجود میآید، را تحول مینامد (به نقل از سیف، 1386). رایس[4] (1992) نیز تحول را به مثابۀ فرایندی مادام العمر میداند که از تعامل عوامل ارثی و محیطی تأثیر میپذیرد، و از آغاز لقاح و تا مرگ (یا پس از مرگ، آن گونه که بسیاری معتقدند) ادامه یابد (رایس، 1922، ترجمۀ فروغان، 1388).
بنابراین با توجه به تشابهات تعاریفی که صاحبنظران در مورد مفهوم تحول ارائه کردند، به نظر میرسد تحول عبارت است از تغییرات کمی و کیفی نسبتاً پایدار، منظم و فراگیر قابلیتها، ساخت و رفتار انسان تحت تأثیر رسش و تعامل با محیط، که از لحظۀ لقاح تا مرگ به وجود میآید.
2-2- اصول حاکم بر تحول
الگوی طبیعی تحول در مراحل سنی مختلف از اصول مشخصی پیروی میکند. این اصول، علیرغم تفاوتهایی که افراد با هم دارند به طور مشترک در همۀ یافت میشود. شناخت این اصول برای مطالعۀ تحول و فهم الگوی طبیعی آن ضروری میباشد. از این رو در زیر به اصولی که بیشتر صاحبنظران تحول به آن توجه دارند، میپردازیم.
1- تحول جریانی مرحله ای و پیوسته است.
تحول انسان از تشکیل نطفه تا پایان عمر، با عبور از مراحلی که ویژگیها و خصوصیات خود را دارند صورت میپذیرد. این مراحل به صورت پیوسته و پی در پی پدیدار میشود.
2- تحول دارای الگوی قابل پیش بینی است.
جریان تحول انسان از الگو و طرح معینی پیروی می کند.
3- تفاوت های فردی در تحول وجود دارد.
اگرچه الگوی تحول برای همۀ افراد یکسان است اما هر فردی برای خود الگوی ویژهای دارد که با روش و سرعت خاص خویش تحول مییابد. همین امر سبب میشود که تحول افراد متفاوت باشد. این تفاوتهای فردی در سالهای اولیه کمتر قابل دقت و تشخیص است؛ اما به مرور با افزایش سن، آشکارتر میشود.
4- تحول دارای ابعاد متفاوت و فرایندی پیچیده است.
تحول انسان فرایندی پیچیده است که میتوان آن را به ابعاد فیزیکی، شناختی، هیجانی، اجتماعی تقسیم کرد. هرچند هریک از ابعاد بر جنبۀ خاصی از تحول تأکید دارند، اما بین این ابعاد وابستگی متقابل قابل توجهی وجود دارد. به طوری که هرچند میتوان هریک از ابعاد را به طور جداگانه مورد مطالعه قرار داد اما نمیتوان این جنبهها را از یکدیگر جدا نمود و آنها را بدون توجه به ابعاد دیگر در نظر داشت.
5- در جریان تحول دوره های حساس تحول وجود دارد.
هرچند تمام مراحل تحول به صورت پیوسته و پی در پی به وقوع میپیوندد، اما این مراحل به جهات گوناگونی با یکدیگر متفاوت بوده و از حساسیتهای گوناگونی برخوردار است (سیف و همکاران، 1381، احدی و بنی جمالی، 1387).
2-3- ابعاد تحول
«گسترۀ عمر معمولاً به سه دورۀ تحول عمده تقسیم می شود: تحول کودک، تحول نوجوان و تحول بزرگسال. اولین تا آخرین دوره نیز به دورههای کوتاهتری تقسیم میشوند. تحول کودک شامل دورۀ پیش از تولد، شیرخواری، کودکی اولیه، و کودکی میانه است. نوجوانی نیز شامل نوجوانی اولیه و نوجوانی پایانی است و تحول بزرگسالی در برگیرندۀ بزرگسالی اولیه، میانی و پایانی است» (رایس، 1922، ترجمۀ فروغان، 1388). در هر کدام از این دورهها تغییراتی عموماً در ابعاد مختلف جسمانی، شناختی و روانی-اجتماعی، جنسی و اخلاقی رخ ميدهد. هرچند این تغییرات در ابعاد گوناگون تحقق مییابد و میتوان آنها را جدا از یکدیگر مطالعه کرد، اما نباید طبیعت واحد انسان را از نظر دور داشت. ابعاد جسمانی، شناختی، هیجانی-اجتماعی، جنسی و اخلاقی با یکدیگر ارتباط متقابل دارند و در هر بعد تحول نقش ایفا میکنند (وندر زندن[5]، 2001، ترجمۀ گنجی، 1390).
نظریۀ تحول انسان ممکن است تنها بر یک بعد مثلاً شناختی متمرکز شود، یا به تحول فرد در کلیت نظر داشته باشد. همچنین ممکن است تنها بر یک دورۀ زمانی، نظیر نوجوانی، تمرکز کند یا تمامی طول عمر را پوشش دهد (همان). در زیر به هریک از ابعاد مختلف تحول انسان و نظریه پردازان مشهور آن اشاره میگردد.
2-3-1- تحول جسمانی:
در تحول جسمانی[6]؛ اندازه، تناسب، و ظاهر بدن و در عملکرد دستگاه های بدن، قابلیت های ادراکی، حرکتی وسلامت جسمانی تغییراتی رخ میدهد (وندر زندن، 2001، ترجمۀ گنجی، 1390). آرنولد گزل[7] از جمله نظریهپردازان معروف تحول جسمانی میباشد. او معتقد است تحول کودک به گونه ای بنیادی، از درون و بر اثر عمل ژنها، هدایت میشود. او این فرایند را رسش یا بالندگی[8] مینامد (دلن و آدلف[9]، 1992؛ دلن، 2000، گزل و الیگ[10]، 1943، ص 41 ، به نقل از کرین، 1943، ترجمۀ خویی نژاد و رجایی، 1384). بنا به نظر گزل، تحول به صورت یک سلسله مراحل ثابتی، پس از تولد نیز ادامه مییابد (دلن، 2000). او همچنین معتقد است که کودکان از نظر میزان تحول با یکدیگر تفاوت دارند. یعنی همۀ آنها در سن خاصی روی پاهای خود نمی ایستند، و در سن واحدی راه نمیروند. با وجود این، همۀ آنها از مراحل یکسانی عبور میکنند. به علاوه تحول را تحت کنترل تفاوت های فردی میداند که به وسیله مکانیزمهای ژنتیکی درونی، تعیین میشود (گزل، 1945، ص 161؛ به نقل از خویی نژاد و رجایی، 1384).
بنا به نظر گزل، نوزاد پس از تولد، به محیطهای متفاوتی وارد می شود. این محیط، تنها نیازهای جسمی او را برآورده نمیکند، بلکه محیطی اجتماعی و فرهنگی است که او را به انجام رفتارهای درست وا میدارد. او معتقد است که کودک برای تحقق قوای نهفتۀ خود، به وضوح به محیط اجتماعی نیاز دارد، گزل همچنین بر این باور است که نیروهای اجتماعی، زمانی به بهترین وجه بر کودک اثر میگذارند که با اصول رسشی درونی هماهنگ باشد (گزل و ایلگ، 1943، ص41، به نقل از خویی نژاد و رجایی، 1384).
2-3-2- تحول اخلاقی
تاریخچۀ نظریۀپردازی و پژوهشهای روانشناختی دربارۀ موضوع تحول اخلاقی[11] کودک، با مفهوم وجدان در آثار زیگموند فروید[12] و مفهوم استدلال اخلاقی در آثار پیاژه[13] آغاز شده است. این نظریهپردازان تحت تأثیر جرج هربرت مید[14] و جیمز بالدوین[15] قرار داشتند، مسیرهای متفاوتی را پی گرفتند. فروید بر روابط والدین-کودک، هیجان و احساس گناه متمرکز شد، در حالی که پیاژه بر روابط بین همسالان، شناخت، عدالت و تفکر تأکید کرد (جهانگیرزاده، 1390). بعدها نظریهپردازان دیگری به موضوعات تحول اخلاقی کودک پرداختند. به طور کلی میتوان این نظریۀ پردازان را در سه گروه قرار داد: گروهی از روانشناسان از جمله لارنز[16](1983)، گودال[17] (1990)، راین[18](1997) و هافمن[19] (2000) ریشۀ اخلاقیات و رفتار اجتماعی را در تاریخ تکامل زیستی انسان میدانند، گروهی دیگر تحلیلگرانی چون فروید[20] (1961) و نظریه پردازان یادگیری اجتماعی چون بندروا[21] (1997) بودند که اخلاقیات را سازگاری با هنجارهای اجتماعی تلقی میکردند. گروه سوم نیز روانشناسانی میباشند که سطح تحول شناختی را اساس اخلاق میدانند. ژان پیاژه (1932؛ 1965) و لارنس کولبرگ[22] (1976) بیش از هر روانشناس دیگری این گروه را نمایندگی میکنند (لطف آبادی، 1384). از آنجا که دیدگاه گروه سوم نسبت به گروههای دیگر بیشتر مورد توجه صاحبنظران قرار گرفته است، در زیر به دیدگاههای تحول اخلاقی ژان پیاژه و لارنس کولبرگ اشاره میشود.
ژان پیاژه از نخستین روانشناسانی بود که مسئلۀ چگونگی تحول اخلاقی را مورد پژوهش قرار داد (استامس[23] و همکاران، 2006). از نظر او، اخلاق مانند هوش، طی مراحلی تحول می یابد و به تحول شناختی کودک وابسته است. از این رو نظریۀ پیاژه در زمینۀ تحول اخلاقی از نظریۀ او در مورد تحول شناختی نشأت گرفته است (پیاژه، 1997). او عبور کودکان از مراحل تحول اخلاقی را مستلزم رسش شناختی و تجارب اجتماعی میداند، به ویژه تجاربی که کودکان در حین بازی با همسالان حل و فصل میکنند (احدی و جهمری، 1382). پیاژه با مشاهدۀ گستردۀ کودکان 4 تا 12 ساله که در حال تیله بازی بودند، در جستجوی این بود که کودکان چگونه دربارۀ قوانین بازی فکر کنند و از آن استفاده میکنند. او همچنین با طرح داستانهایی که متضمن نوعی تنگنای اخلاقی بود از کودکان سؤالات بسیاری پرسید و دربارۀ دزدی، دروغگویی، تنبیه و عدالت از آنها آزمونهای سادهای به عمل آورد. نتایج این بررسیها، نظریۀ مرحلهای تحول اخلاقی او را ساخت (پیاژه، 1997).
او دو مرحلۀ تحول اخلاقی را در نظر میگیرد. در مرحلۀ اول کودکان دیرپیرو هستند. در این دوره آنها از لحاظ اخلاقی متکی به نظر و قضاوت دیگران هستند. آنها معتقدند قواعد اخلاقی به وسیلۀ والدین یا افراد صاحب قدرت وضع می شود از این رو غیر قابل تغییر هستند. همچنین آنها در این مرحله هرگونه تخلف از قواعد را فی نفسه زیان بار میشمرند؛ حتی اگر مختلف نیت بدی نداشته باشد. دومین مرحلۀ تحول اخلاقی از نظر پیاژه اخلاق خودپیرو است. در این مرحله کودکان قوانین را بیشتر به صورت توافقی میان افراد در نظر می گیرند که از ماهیت قراردادی برخوردار است. آنها معتقدند که برخی قوانین، برحسب شرایط زمانی و مکانی تغییر می کنند. افزون بر این، در این مرحله، آنها در قضاوت های اخلاقی بیشتر به نیت عمل می اندیشند (هرمن[24]، 2005).
1. Mussen
1. Sandstrom
2. Woolfolk
3. Rice
1. Vander Zaden
1. Physical development
2. Arnord Gesell
3. maturation
4. Thelen & Adolph
5. Gesell & Ilg
1. moral development
2. Sigmund Freud
3. Piaget
4. George Herbert Mead
5. James Baldwin
1. Larnz
2. Goodall
3. Raine
4. Hoffman
5. Freud
6. Bandura
7. Lawrence Kohelberg
8. Stams at all
1. Herman
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
نکات مهم : پس از پرداخت وجه لینک دانلود به شما نمایش داده میشود و برای اطمینان بیشتر یک لینک دیگر به ایمیل شما ارسال میگردد.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.